IP چیست؟

آی پی به انگلیسی IP مخفف Internet Protocol می باشد. آی پی یک شناسه محسوب می شود که بصورت محلی یا بین المللی قابل تخصیص است. دنیای تکنولوژی پر از ناشناخته هایی است که هر کدام از ما نهایتا توانسته ایم بخش کوچکی از آن را درک و تجربه کنیم، هر روز با عبارات و پدیده های جدیدی روبرو می شویم که ناخودآگاه ذهن جستجوگرمان را به کاوش وامی دارند، عرصه وب نیز به عنوان زیر مجموعه ای از این دنیای پهناور ناگفته ها و ناشناخته های زیادی می تواند در خود به صورت بالقوه و نهفته داشته باشد که البته دانستن تمام آنها نه لازم است و نه مقدور اما حداقل برخی از موارد پرکاربرد را می توان به عنوان دانش عمومی وب مطالعه کرد و به خاطر سپرد، به هر صورت یکی از این موارد پرکاربرد مبحث IP است که در این مطلب قصد داریم در حد امکان به آن بپردازیم و به این سوال پاسخ دهیم که IP چیست؟

آی پی چیست؟

به زبان ساده در شبکه محلی یا بین المللی، هر دستگاهی برای شناسایی و امکان اتصال به آن شبکه نیاز به یک شناسه دارد. این شناسه تحت عنوان آی پی به دستگاه های مختلف اعطا می شود تا دسترسی به آنها و همچنین دسترسی آنها به شبکه مقدور باشد. تفاوت بین آی پی محلی با آی پی بین المللی این است که: آی پی بین المللی هیچ دستگاهی در سطح وب نمی تواند با دستگاه یا دستگاه های دیگر یکی باشد و باید متفاوت باشد. اما در آی پی محلی مهم این است که آی پی های موجود در سطح شبکه تکرار نشود. به همین جهت یک محدوده آی پی ثابتی برای آی پی های محلی در نظر گرفته شده است که در مصرف کلی آی پی در سطح وب صرفه جویی شود.

انواع آی پی

پروتکل اینترنت (IP) در سیر تکامل خود، در دو نسخه اصلی تثبیت شد: یکی نسخه چهارم موسوم به IPv4 و دیگری نسخه ششم که IPv6 نام دارد. نسخه چهارم یا IPv4 هنوز پرکاربردترین نسخه پروتکل اینترنت است اما با رشد فزاینده شمار کاربران اینترنت و نیز سربرآوردن اینترنت اشیاء، ظرفیت IPv4 دیگر پاسخگوی این حجم از تجهیزات نخواهدبود. چنین مواردی سبب شد IPv6 جایگزین آتی IPv4 شود، گرچه هم‌اکنون نیز استفاده از IPv6 امکان‌پذیر است. ساختار IPv4 برای نمایش دادن آدرس IPv4 سه صورت نمایش مرسوم است: دسیمال (عدد در مبنای ۱۰) هگزادسیمال (عدد در مبنا ۱۶) باینری (عدد در مبنا ۲) راحت‌ترین و ساده‌ترین نوع نمایش آدرس آی‌پی، برای ما انسان‌ها نوع دسیمال آن است، یعنی نمایش در مبنای ۱۰ که به صورت اعداد معمولی روزانه با آن‌ها سروکار داریم. طول آی پی ورژن چهار، ۳۲ بیت بوده که به صورت ۸ بیت 8 بیت و به وسیله نقطه (.) از یکدیگر جدا شده‌اند، قالب کلی آی‌پی نسخه‌ی ۴ به صورت زیر است: ___ . ___ . ___ . ___ هر کدام از قسمت‌های آی‌پی بالا که با نقطه از یکدیگر جدا شده‌اند را یک Octa (به معنای ۸تایی) می‌نامیم زیرا هر کدام از بخش‌های جدا شده برابر با ۸ بیت (معادل یک بایت) می‌باشد و می‌تواند عددی را در بازه ی ۰ تا ۲۵۵ به خود بگیرد، بنابراین محدوده‌ی آی‌پی ورژن ۴ از ۰.۰.۰.۰ تا ۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵ است. ساختار IPv6 در نسخه‌ی ۶ از IP با ساختاری پیچیده‌تر، یعنی یک عبارت ۱۲۸ بیتی روبرو هستیم که اعداد به صورت ۸ بخش ۱۶ بیتی و به کمک علامت دونقطه (:) از یکدیگر جدا شده‌اند. در IPv6 از مبنای ۱۶ یا هگزادسیمال اعداد استفاده شده است پس علاوه بر اعداد ۰ تا ۹ که به صورت معمول در آی‌پی استفاده می‌شوند، به‌جای اعداد ۱۰ تا ۱۵ نیز به ترتیب حروف A تا F جایگذاری می‌شوند، هر بخش ۱۶ بیتی محدوده‌ای از ۰۰۰۰ تا FFFF را در خود جای می‌دهد. همچنین ذکر این نکته حائز اهمیت است که: برای سادگی در خواندن IPv6 در بخش‌هایی که هر ۱۶ بیت، برابر با ۰ هستند، کل بخش قابل حذف است. چند نوع آدرس IP مانند: آدرس های IP خصوصی، آدرس های IP عمومی، آدرس های IP ایستا و آدرس های IP پویا وجود دارد. بگذارید در مورد این انواع مختلف آدرس های IP یک به یک صحبت کنیم: آدرس IP خصوصی (Private) یک آدرس IP خصوصی، آدرس دستگاه شما است که شما از طریق آن با اینترنت ارتباط دارید. این آدرس ها معمولا بر روی روترهای خانگی (مودم ها) به صورت پیش فرض تنظیم شده است. معمولا هرکدام از سازنده های روترها یک آدرس به خصوص دارد که یا روی دستگاه و یا داخل دفترچه راهنما به ثبت رسیده است. اگر چند دستگاه مختلف متصل به یک ISP (ارائه دهنده خدمات اینترنت) داشته باشید، سپس تمام دستگاه های شما یک آدرس IP اختصاصی دارند. این آدرس IP از دستگاه های خارج از شبکه خانگی یا محل کار شما قابل دسترسی نیست. آدرس های IP خصوصی منحصر به فرد نیستند زیرا تعداد محدودی دستگاه در شبکه وجود دارد. با استفاده از چند تکنیک می توانید آدرس IP خصوصی دستگاه خود را دریابید. اگر کاربر ویندوز هستید، به سادگی در بخش فرمان (Command Prompt) دستور ipconfig را وارد کنید. اگر کاربر مک هستید، باید در برنامه Terminal خود دستور ifconfig را وارد کنید و اگر از طریق تلفن همراه از اینترنت استفاده می کنید، می توانید برای یافتن آدرس IP به تنظیمات WiFi خود بروید. کاربران iOS می توانند با کلیک بر روی دکمه «i» در کنار شبکه ای که به آنها متصل شده اند، آدرس IP را پیدا کنند. کاربران اندرویدی می توانند بر روی نام شبکه در تنظیمات WiFi خود کلیک کرده و آدرس IP را در آنجا ببینند. آدرس IP عمومی (Public) آدرس IP عمومی شما آدرس اصلی IP است که به خانه یا محل کار شما متصل است. این آدرس IP شما را به جهان متصل می کند و برای همه کاربران یونیک است. به تعریفی می توان گفت هر آدرس IP که بتوان از آن در شبکه جهانی وب استفاده کرد آدر IP عمومی نامیده می شود. برای پیدا کردن آدرس IP عمومی خود، به سادگی به سایت SupportAlly در مرورگر خود بروید. این سایت IP عمومی و سایر اطلاعات مرورگر را نمایش می دهد. IP داینامیک (Dynamic)  اشاره کردیم که می توانیم آی پی ها را در یک تقسیم بندی به دو صورت داینامیک (Dynamic) و استاتیک (Static) نامگذاری کنیم، علت این نامگذاری به نحوه و مدت زمان استفاده از آدرس IP برمی گردد، منظور از داینامیک بودن IP این است که با هر بار اتصال یک وسیله به اینترنت، شماره شناسایی به آن اختصاص داده می شود که این شماره در واقع از بین یک سری (Range) آدرس های متعلق به ISP و به صورت خودکار تحت پروتکل های سرور مانند DHCP (مخفف Dynamic Host Configuration Protocol) انتخاب می شود، از این رو اطلاعات این نوع آی پی در واقع اطلاعات سرویس دهنده ای است که سری آدرس ها را خریداری کرده و در اختیار دارد و به صورت گردشی به کاربران مختلف اختصاص می دهد. IP استاتیک (Static) در مقابل نوع دیگری از کاربرد آدرس های اینترنتی وجود دارد که معمولا طی بازه زمانی بلند مدت به یک کامپیوتر (معمولا سرور) اختصاص داده شده و با قطع یا وصل ارتباط دستگاه به شبکه آدرس IP تغییر نمی کند و ثابت است، به این صورت امکان برقراری یک ارتباط با ثبات بیشتر برای سایر سرورهای متصل به شبکه یا سایر کاربرانی که قصد دارند با استفاده از آی پی با آن سرور در ارتباط باشند فراهم می شود، آی پی های استاتیک کاربردهای خاصی در اینترنت دارند از جمله: برقراری برخی قابلیت ها مانند VOIP (مخفف Voice Over Internet Protocol)، بازی های آنلاین و هر آنچه که نیاز به موقعیت یابی ساده تر در اینترنت دارد، به همین دلیل این نوع آدرس ها ممکن است به جهت شناسایی و ردیابی راحتتر، مورد هجوم حمله های مخرب یا سوء استفاده های دیگر نیز قرار گیرند که این موضوع تا حدود زیادی به رعایت مسائل امنیتی در سرور نیز بستگی دارد، باید توجه نمود که آی پی های داینامیک و استاتیک در ساختار هیچ فرقی با هم ندارند و تنها نوع کاربری و مدت استفاده از آنها سبب می شود که عنوان داینامیک یا استاتیک داشته باشند.