رایانش ابری

رایانش ابری (Cloud Computing) چیست؟

رایانش ابری یا Cloud computing یک اصطلاح کلی برای هر چیزی است که شامل ارائه خدمات میزبانی شده از طریق اینترنت باشد. رایانش ابری ارائه خدمات رایانه‌ای از جمله سرورها، ذخیره‌سازی، پایگاه داده، شبکه، نرم افزار، تجزیه‌و‌تحلیل و برقراری ارتباط از طریق اینترنت است تا نوآوری سریع‌تر و منابع انعطاف پذیری را به شما ارائه دهد. در رایانش ابری شما معمولاً فقط برای خدمات ابری که استفاده می‌کنید، هزینه‌ پرداخت می‌کنید که این امر به کاهش هزینه‌های عملیاتی کسب‌وکارتان کمک می‌کند. همچنین با استفاده از سیستم مبتنی بر ابر زیرساخت ها کارآمدتر استفاده می‌شوند و به دلیل مقیاس‌پذیری بیشتر، با توجه به تغییر نیازهای تجاری و سازمانی شما قابل تغییر هستند. با استفاده از این فناوری از طریق هر دستگاهی و تنها با یک ارتباط اینترنتی امن می‌توانید به اطلاعات ذخیره شده در cloud دسترسی پیدا کنید. در رایانش ابری، میزبانی داده‌ها توسط یک فضای خارجی انجام می‌شود و دیگر برای پردازش و مشاهده این داده‌ها به هارد فیزیکی قوی نیازی ندارید. سیستم ابری cloud این امکان را به شما می‌دهد تا با سرعت پردازش بالا به داده‌ها دسترسی داشته‌باشید و در صورت اعمال هرگونه تغییری‌، در همان فضای ابری آن را ذخیره کنید و به اشتراک بگذارید. سرویس رایانش ابری برای تهیه نسخه پشتیبان از داده‌ها، ارائه نرم افزار، تامین ظرفیت پردازش اضافی با روشی مطمئن و مقیاس پذیر استفاده می شود. این سرویس برای پردازش عملکردهایی مانند حسابداری، کنترل موجودی، منابع انسانی و مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) کاربرد دارد.

شناخت رایانش ابری، با درک معنای این عبارت

رایانش ابری از دو عبارت رایانش و ابر تشکیل شده. ابر در اینجا شبکه‌ای اینترنتی است که در آن سخت افزارهای مختلف با هم متصل هستند و با استفاده از نرم افزار رابط کاربری که برای این سخت افزارها تهیه شده، خدماتی در قالب خدمات رایانش ابری به کاربر ارائه می‌شود. در واقع رایانش ابری یک راهکار اینترنتی است که از دو بخش نرم‌افزار و سخت‌افزار تشکیل شده. اتصال به این خدمات با استفاده از هر دستگاهی که مجهز به اینترنت باشد امکان پذیر است. بخش سخت افزاری رایانش ابری را پردازشگرها، دیتاسنترها، سرورها و تجهیزاتی از این دست تشکیل می دهند که وظایفی مانند پردازش و ذخیره اطلاعات را در حجمی وسیع به عهده دارند. در بخش نرم ‌افزار نیز رابط کاربری قرار دارد که در اختیار شما قرار می گیرد و می‌توانید با استفاده از آن از خدمات رایانش ابری بهره ببرید.

تاریخچه فضای ابری و رایانش ابری

در 3 بخش زیر با تاریخچه فضای ابری و رایانش ابری (cloud computing) آشنا میشویم:

بخش اول تاریخچه

اولین کامپیوتر تجاری که UNIVAC I نام داشت در سال 1951 به قیمت 159000 دلار (با ارزش دلار کنونی) وارد بازار شد، دولت ایالت متحده آمریکا و شرکت های بزرگ از اولین مشتریان این کامپیوتر بودند که مشتاقانه دست به دست یکدیگر دادند تا از این فناوری پیشرفته استفاده کنند. UNIVAC I علاوه بر قیمت بالا، دارای اندازه بزرگی بود و مصرف آن نیز بسیار زیاد بود، علاوه بر این UNIVAC I نیازمند مراقبت و نگهداری قابل توجهی هم بود، به همین دلیل این کامپیوتر علاوه بر اینکه برای خرید گران بود برای استفاده نیز هزینه زیادی را در پی داشت. اولین کامپیوترها توسط افراد مختلفی به اشتراک گذاشته شدند که کاربران آنها نیاز داشتند تا به جایی که کامپیوتر در آن قرار داشت، سفر کنند. در اوایل دهه 1960 راه حلی برای استفاده از راه دور از این کامپیوترها پیدا شد، این به آن معنا بود که کاربر می توانست درخواست های خود را از راه دور به کامپیوتر ارسال کند و در واقع برای اولین بار بود که یک شخص می توانست بدون حضور در محل از کامپیوتر استفاده کند. علاوه بر این، این موضوع باعث می شد تا چندین کاربر بتوانند به صورت همزمان و از راه دور به کامپیوتر دسترسی داشته باشند. این یک پیشرفت بسیار بزرگ در فناوری کامپیوتر بود، با توجه به قیمت بالای این کامپیوترها دسترسی چندگانه کاربران به یک قطعه تجهیزات گران قیمت از نظر اقتصادی نیز مزایای بسیار زیادی داشت. در اواسط دهه 1960 دانشمند کامپیوتر J.C.R. Licklider مفهوم شبکه های کامپیوتری را طراحی کرد، او زمانی که این کار را برای ARPA ( آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته) انجام می داد به ایده شبکه کامپیوتری متقابل دست پیدا کرد که به چند کامپیوتر امکان ارتباط با یکدیگر را می داد. بعد از آنکه Licklider از ARPA بیرون رفت، دانشمندان کامپیوتر این شرکت به نام های Bob Taylor و Larry Roberts از این ایده شبکه های کامپیوتری برای ساخت یک ARPANET استفاده کردند. این برای اولین بار بود که کاربران می توانستند به داده های کامپیوتری که برای آنها نبود دسترسی داشته باشند. در حالی که اصطلاح رایانش ابری در آن زمان استفاده نمی شد ولی مفاهیم آن در آن زمان در حال اجرا بودند. تحولات فناوری در دهه 1970 و 1980 شاهد استفاده از فضای ابری و رایانش ابری به شکل های مختلف بود. در اوایل دهه 1990 اینترنت به عنوان یک فضای ابری و به عنوان یک اختراع به ثبت رسید.

بخش دوم تاریخچه

در سال 1996 که شرکت Compaq Computer از این اصطلاح در یک نرم افزار تجاری استفاده کرد. این اصطلاح برای اولین بار ابداع شد. طولی نکشید که Salesforce.com تبدیل به یک پیشگام در زمینه رایانش ابری شد، در سال 1999 Salesforce نرم افزار CRM( مدیریت ارتباط با مشتری) را در فضای ابری خود راه اندازی کرد تا به جای نرم افزار CRM سنتی رومیزی از آن استفاده شود. این نرم افزار جدید انقلابی برای ارتباط با اینترنت در اختیار همه قرار گرفت، برخلاف نرم افزار سنتی CRM این نرم افزار مبتنی بر رایانش ابری نیازی به نصب بر روی تمامی سیستم های موجود در یک شرکت را نداشت و به همین دلیل یک جایگزین بسیار ارزان قیمت بود. این رویکرد جدید و پیشگامانه زمینه را برای رایانش ابری به آن شکلی که امروزه آن را می شناسیم فراهم کرد. Salesforce نمونه هایی دیگر را برای سایر نرم افزارهای مبتنی بر رایانش ابری مانند گوگل درایو، iCloud و DropBox فراهم کرد.

بخش سوم تاریخچه

در اواسط دهه 2000 آمازون برنامه ای مبتنی بر فضای ابری برای مدیریت عملیات داخلی خود را توسعه داد. آمازون بعد از ساختن زیرساخت های خدمات وب برای استفاده شخصی خود در سال 2006 با راه اندازی lastic Compute Cloud) EC2) اقدام به ارائه یک سیستم تجاری مبتنی بر رایانش ابری کرد. این سرویس امکان دسترسی کاربران به کامپیوترها برای اجرای نرم افزارهای مد نظر خودشان را می داد. آمازون بعدها یک سرویس ذخیره سازی ساده (S3) را منتشر کرد که یک مدل pay-as-you-go را معرفی می کرد، الگویی که در حال حاضر به عنوان یک روش استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد. در اواخر دهه 2000 شرکت گوگل Google Docs را منتشر کرد که یک نرم افزار رایگان پردازش متن، مبتنی بر محاسبه ابری بود. Google Sheets، Google Slides و Google Forms نیز بعد از آن منتشر شدند. رایانش ابری همچنان ادامه پیدا می کند و Salesforce همچنان مدیریت و رهبری این روند را بر عهده دارد.

رایانش ابری چه کاربردی دارد و برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از ایمیل، گوگل شیت یا سرویس‌هایی شبیه به این ها استفاده می‌کنید، باید بدانید که شما هم در حال استفاده از خدمات رایانش ابری هستید! یا اگر تجربه کار با یک نرم افزار حذف بک‌گراند عکس که به صورت آنلاین کار می‌کند را داشته‌اید، استفاده از خدمات رایانش ابری را تجربه کرده‌اید. یا بگویید ببینم، به صورت آنلاین فیلم دیده‌اید؟ آنلاین موسیقی گوش داده‌اید؟ باز هم پای رایانش ابری در میان است. می توان گفت که هر شخص یا شرکتی که نیاز به ایمیل، مراکز ذخیره اطلاعات، بک آپ، پلتفرم های ساخت و آزمایش اپلیکیشن، آنالیز و پردازش اطلاعات، استریم ویدیو یا صوت یا ارائه خدمات به صورت یک اپلیکیشن آنلاین را داشته باشد، می‌تواند سخت افزار و زیرساخت مورد نظر را به صورت اختصاصی تهیه کند یا از خدمات جذاب رایانش ابری بهره ببرد. مزایای خدمات رایانش ابری بسیار است؛ اما به عنوان مهمترین مزیت آن باید به این مورد اشاره کنیم. با استفاده از خدمات رایانش ابری نیاز به پرداخت هزینه‌های سرسام‌آور این تجهیزات و همچنین زحمت نگهداری از آن ها را نخواهید داشت و به همان اندازه که از این تجهیزات استفاده کنید هزینه پرداخت می کنید. علاوه بر این، خدمات رایانش ابری مشکلاتی همچون خرابی قطعات سخت‌افزار یا دیگر مشکلاتی که ممکن است برای زیرساخت اختصاصی شما به وجود بیاید را ندارد. در واقع این روزها که دقیقه‌ها و ثانیه‌ها برای کسب و کار شما مهم هستند، نمی‌توانید کسب‌وکار خود را با دردسرهای نگهداری از زیرساخت های پیچیده و گران‌قیمت به خطر بیندازید. شما کار را به کاردان می‌سپارید و از رایانش ابری استفاده می‌کنید. در خدمات رایانش ابری، مشکلاتی مثل خرابی قطعات، با وجود جایگزین‌هایی از هر قطعه برطرف می‌شود. خدمات رایانش ابری شاید هنوز جای پیشرفت داشته باشند؛ اما در حال حاضر هم مورد استفاده بسیاری از شرکت‌های کوچک و بزرگ قرار می گیرند.

مزایای رایانش ابری چیست؟

رایانش ابری تفاوت‌های اساسی نسبت به روش‌های سنتی که کسب‌و‌کارها در حوزه IT خود استفاده می‌کنند، دارد. مزایای این روش باعث شده‌است که بسیاری از کسب‌و‌کارها به آن سمت متمایل شوند و سرویس‌های خود را درجهت استفاده از روش رایانش ابری ارتقا دهند. در ادامه برخی از مزایای رایانش ابری را معرفی می‌کنیم.

کاهش هزینه:

یکی از مهم‌ترین مزایای رایانش ابری کاهش هزینه‌ها است که باعث شده است بسیاری از کسب‌و‌کارها جذب آن شوند. با استفاده از سیستم ابری، دیگر نیازی به خرید تجهیزات و سرورهای گرانقیمت، تعبیه مکانی با سیستم خنک‌کننده مناسب، پرداخت هزینه‌های هنگفت برق و استخدام نیروهای IT متخصص برای نگهداری و پشتیبانی از تجهیزات وجود ندارد.

افزایش سرعت:

راه اندازی و نصب سرویس‌های ابری بسیار سریع است و در مدت زمان کوتاهی با کمتر از چند کلیک فعال می‌شوند. به دلیل انعطاف بالای آن نیز در صورت هرگونه تغییر در کسب‌و‌کار و نیازهای شما، افزایش و کاهش سرویس‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود.

مقیاس‌پذیری بالا:

مقیاس‌پذیری سرویس‌های رایانش ابری افزایش و کاهش منابع را در هر زمانی برای کاربران امکان‌پذیر می‌سازد. به این صورت که هر وقت به دلیل بازدید زیاد از سایت، به منابع بیشتری احتیاج شود، سرویس رایانش ابری به صورت خودکار پهنای باند را افزایش می‌دهد تا در پردازش مشکلی پیش نیاید.

امنیت بالا:

بسیاری از ارائه دهندگان سرویس‌های ابری مجموعه‌ای از سیاست‌ها ، فن‌آوری ها و کنترل‌ها را ارائه می‌دهند که وضعیت امنیتی سیستم شما را تقویت می‌کند و از داده‌ها، برنامه‌ها و زیرساخت‌های شما در برابر تهدیدات احتمالی محافظت می‌کند.

قابلیت اطمینان:

امکان بک‌آپ‌گیری و بازیابی اطلاعات توسط سرویس رایانش ابری باعث شده است که به یکی از مطمئن‌ترین روش‌های پردازش و ذخیره‌سازی اطلاعات تبدیل شود.

عملکرد بالا:

سرویس رایانش ابری در دیتاسنتر امن و بزرگ اجرا می‌شود و در صورت ارائه آپدیت، به سرعت به‌روزرسانی می‌شود. این به‌روزرسانی باعث می‌شود تا سرویس شما با بهترین سرعت و عملکرد به کار خود ادامه دهد.

انواع نحوه گسترش Cloud:

Cloud عمومی

Cloudهای عمومی متعلق به ارائه دهنده سرویس Cloud شخص ثالث است که منابع کامپیوتری خود مانند سرورها و ذخیره‌سازی در فضای مجازی اینترنت را معمولاً رایگان یا با دریافت هزینه اندکی ارائه می‌کنند و توسط آن اداره می‌شوند. Microsoft Azure یا Google نمونه‌هایی از یک Cloud عمومی هستند.

Cloud خصوصی

Cloud خصوصی اشاره به آن دسته از منابع رایانش ابری دارد که به طور انحصاری توسط یک کسب و کار یا سازمان واحد مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک Cloud خصوصی می‌تواند در مرکز داده یا دیتاسنتر سایت شرکت قرار گیرد. برخی شرکت‌ها نیز به یک ارائه دهنده سرویس دیگر برای سامان‌دهی Cloud خصوصی خود هزینه پرداخت می‌کنند. خدمات و زیرساخت‌های یک Cloud خصوصی در یک شبکه خصوصی نگهداری می‌شود.

Cloud ترکیبی

Cloudهای ترکیبی، Cloudهای خصوصی و عمومی را با هم ترکیب کرده و آن‌ها را توسط تکنولوژی به یکدیگر متصل می‌کنند که امکان به اشتراک گذاشتن داده‌ها و برنامه‌های کاربردی بین آن‌ها فراهم می‌شود. Cloud ترکیبی با فراهم کردن امکان انتقال داده‌ها و برنامه‌های کاربردی بین Cloudهای خصوصی و عمومی، موجب انعطاف‌پذیری بیشتر کسب و کارها می‌شود و گزینه‌های گسترده‌تری را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.